- روح عطار(حِ عَطْ طا)
شیرازی. شاعر قرن هشتم هجری قمری معاصر خواجه حافظ شیرازی متخلص به روح عطار، و گاه به ’روح’ تنها و گاه به روحی عطار، تخلص می کند. وی خواجه قوام الدین محمد بن علی معروف به صاحب عیار (مقتول به سال 764 ه. ق.) را مدح گفته است. نسخۀ خطی از دیوان او مورخ بسال 855 ه. ق. در کتاب خانه مجلس شورای ملی محفوظ است. این شاعر در قطعه ای میان حافظ و سلمان ساوجی محاکمه کرده میگوید:
ملوک مملکت نظم و ناقدان سخن
که باد خاطرشان ایمن از حدوث زمان
ز اهل طبع گروهی مخالفت دارند
پی تراجح اشعار حافظ و سلمان
نموده اند چنین مالکان ملک سخن
که کرده اند مسخر جهان بتیغ بیان
باین کمینه، که از پیر فکر خویش بپرس
که نطق حافظ به یا فصاحت سلمان
چو کردم این سخن از پیر عقل استفسار
که ای خلاصۀ ادوار و زبدۀ ارکان
بگو که شعر کدامین از این دو نیکوتر
که برده اند کنون گوی شهرت از میدان
جواب داد که سلمان بدهر ممتازاست
بلفظ دلکش ومعنی بکر و شعر روان
دگر طراوت الفاظ جزل حافظ بین
که شد بلاغت او رشک چشمۀ حیوان
یکی بگاه بیان طوطیی است شکربار
یکی بنظم روان بلبلی است خوش الحان
ز برج خاطر این، ماه نظم رخشنده
ز درج فکرت آن، لؤلؤ سخن ریزان...
هزار روح فدای دم چو عیسی این
هزار جان گرامی نثار گفتۀ آن.
قصیده ای نیز در مدح خواجه قوام الدین محمدصاحب عیار سروده است بدین مطلع:
کنون که موسم نوروز برفراشت علم
جهان چوباغ جنان گشت تازه و خرم...
و رجوع به بحث در آثار و افکار و احوال حافظ تألیف دکتر غنی ج 1 ص ’لو’ و 16 و 202 و 203 و تاریخ ادبیات براون ج 3 ص 318 و 320 و فهرست کتاب خانه مجلس تألیف ابن یوسف ص 653، 656 و فرهنگ سخنوران شود
ملوک مملکت نظم و ناقدان سخن
که باد خاطرشان ایمن از حدوث زمان
ز اهل طبع گروهی مخالفت دارند
پی تراجح اشعار حافظ و سلمان
نموده اند چنین مالکان ملک سخن
که کرده اند مسخر جهان بتیغ بیان
باین کمینه، که از پیر فکر خویش بپرس
که نطق حافظ به یا فصاحت سلمان
چو کردم این سخن از پیر عقل استفسار
که ای خلاصۀ ادوار و زبدۀ ارکان
بگو که شعر کدامین از این دو نیکوتر
که برده اند کنون گوی شهرت از میدان
جواب داد که سلمان بدهر ممتازاست
بلفظ دلکش ومعنی بکر و شعر روان
دگر طراوت الفاظ جزل حافظ بین
که شد بلاغت او رشک چشمۀ حیوان
یکی بگاه بیان طوطیی است شکربار
یکی بنظم روان بلبلی است خوش الحان
ز برج خاطر این، ماه نظم رخشنده
ز درج فکرت آن، لؤلؤ سخن ریزان...
هزار روح فدای دم چو عیسی این
هزار جان گرامی نثار گفتۀ آن.
قصیده ای نیز در مدح خواجه قوام الدین محمدصاحب عیار سروده است بدین مطلع:
کنون که موسم نوروز برفراشت علم
جهان چوباغ جنان گشت تازه و خرم...
و رجوع به بحث در آثار و افکار و احوال حافظ تألیف دکتر غنی ج 1 ص ’لو’ و 16 و 202 و 203 و تاریخ ادبیات براون ج 3 ص 318 و 320 و فهرست کتاب خانه مجلس تألیف ابن یوسف ص 653، 656 و فرهنگ سخنوران شود
